Een leidinggevende heeft graag dat instructies correct worden uitgevoerd. Dat lijkt in het belang van de goede werking van je organisatie. Er is dan een baas die in detail aangeeft wat er op welke manier moet gebeuren. Daarnaast heb je medewerkers die al dan niet goed presteren volgens de ontvangen richtlijnen. Bij afwijkingen moet de medewerker zich verantwoorden. Als het resultaat niet goed is, maar de medewerker toch mooi kan aantonen dat hij de richtlijnen goed heeft gevolgd, zijn de gevolgen in principe alleen voor de baas.

Zo werkt het hoe langer hoe minder. Medewerkers willen in vrijheid werken en zelf beslissen wanneer en hoe ze een bepaalde opdracht opnemen. Ze willen hun talenten ontwikkelen, kansen grijpen en ook een leven uitbouwen naast het werk. In de war for talent blijven de werkgevers die dit niet goed snappen, verbaasd achter zonder team.

Denk daarom in termen van verantwoordelijkheden in plaats van in taken. Geef duidelijke richtlijnen over het gewenste resultaat, maar laat de weg die erheen leidt meer open.

Deze radicale verandering in aansturen sijpelt door bij een aantal leidinggevenden. De meesten worstelen nog. Ze volgen opleidingen en laten zich coachen, maar fundamenteel hebben ze er moeite mee dat hun autoriteit niet meer komt vanuit hun functie. Ze moeten een andere relatie met de medewerker aangaan. Een relatie van vertrouwen, steunen, kansen en herkansingen geven. Dat alles zonder in te boeten op de kwaliteit van de resultaten en de relationele meerwaarde zelfs inzetten om betere resultaten te bereiken.

We hebben nog een lange weg af te leggen. De Conference Board geeft aan dat interne tevredenheidsmetingen historisch lage cijfers laten zien. Bedrijven die er echter wel in slagen om de omschakeling van taken naar verantwoordelijkheden te maken, overklassen hun sectorgenoten op de middellange termijn. Ook in harde cijfers.


Bedrijven denken nog teveel in functiebeschrijvingen en bijpassende loonschalen. Dat maakt alles lekker overzichtelijk en je kan de loonsverwachtingen van sollicitanten goed benchmarken met informatie van HR-consultants. Handig! Maar erg fout.

Functiebeschrijvingen geven een vals gevoel van veiligheid. Hoe langer hoe meer willen mensen uit hun hokjes breken en hun talenten maximaal inzetten. Ze zijn het beu om elk evaluatiegesprek te moeten horen waar de verbeterpunten liggen, terwijl de dingen die ze heel goed doen onderbelicht blijven. Hun focus wordt gezet op de verbeterpunten en niet op nog meer uitblinken. Zo drijven we medewerkers naar de middelmatigheid.

Loskomen van de traditionele functiebeschrijvingen, is de oplossing. Het is beter om te kijken welke rollen er in het bedrijf moeten worden vervuld. Die rollen moet je zo clusteren dat ze logisch samenvallen en passen bij de medewerkers die je kan vinden op de arbeidsmarkt. Om vervolgens het loon te betalen dat hoort bij het belang die de rol heeft voor het bedrijf.

Een voorbeeld. Technische experts belanden op een leidinggevende stoel omdat dit door het bedrijf als carrièrepad naar voor wordt geschoven, niet per se omdat ze het zelf ambiëren. Om dan na een tijdje vast te stellen dat het leidinggeven niet lukt. Jammer, want het hoort bij de functie. Zo raken de beste mensen verstrikt in een functie die niet past bij hun talenten en die frustraties opwekt in de hele afdeling. Door met rollen te werken, kan een expert zich ten volle blijven uitleven in zijn expertise en de ploeg technisch gidsen, terwijl iemand met goede leidinggevende vaardigheden de ploeg kan aansturen in termen van prestaties, beoordeling en coaching.

Resultaten?

Bij onze klanten zien we, naast de verwachte omzetverhoging, een werknemersrotatie die veel kleiner wordt en een tevredenheid die zelfs verdubbelt. Omdat medewerkers niet meer tot vervelens toe moeten horen hoe en waar ze moeten verbeteren, maar omdat ze mogen scoren. Goed voor hen en goed voor hun bedrijf.